Ortodoncja to dziedzina stomatologii, która zajmuje się diagnostyką, leczeniem oraz zapobieganiem nieregularności położenia zębów czy nieprawidłowości zgryzu. Zadaniem leczenia ortodontycznego jest uzyskanie prawidłowych stosunków międzyzębowych w obrębie jednego łuku oraz łuków względem siebie. Stosowanie aparatu ortodontycznego pozwala na uzyskanie ładnego uśmiechu. Przy okazji przywraca odpowiednie proporcje między dolnym i środkowym odcinkiem twarzy. W zasadzie nie ma ograniczeń wiekowych dla pacjentów, którzy chcą rozpocząć leczenie ortodontyczne.
Standardowe leczenie ortodontyczne składa się z kilku podstawowych etapów. Na pierwszej wizycie tworzone są wyciski, na podstawie których można przygotować modele gipsowe szczęki i żuchwy. Konieczne jest wykonanie specjalistycznego zdjęcia RTG. Dopiero na tej podstawie można stworzyć plan leczenia. Wiązać się ono może niekiedy z usuwaniem wybranym zębów.
Bardzo ważnym krokiem jest założenie separacji, a więc umieszczenie między zębami elastycznych gumek w celu ich rozsunięcia, gdy w planach jest założenie pierścieni. Podczas kolejnej wizyty można już założyć pacjentowi aparat stały. Kontrole są konieczne co kilka tygodni. Po zakończeniu leczenia i zdjęciu aparatu konieczne jest jeszcze tzw. leczenie retencyjne. Pacjent otrzymuje wówczas specjalny aparat retencyjny ruchomy lub stały. Stabilizuje on zęby po aktywnej fazie leczenia.
Leczenie ortodontyczne może być przeprowadzane zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Jednak do ortodonty zazwyczaj trafiają dzieci w wieku od 8 do 16 lat.
Wady w ukształtowaniu zębów można stwierdzić już u dzieci w wieku 2 lat, gdy pojawia się uzębienie mleczne. Wskazania do podjęcia leczenia ortodontycznego to w tym przypadku:
– asymetria w rysach twarzy dziecka,
– wady wymowy,
– oddychanie przez usta,
– szybka utrata zębów mlecznych,
– nieprawidłowe ułożenie zębów np. stłoczenia.
U osób dorosłych główne wskazania do leczenia ortodontycznego to:
– asymetryczny uśmiech,
– zgrzytanie zębami,
– ścieranie się zębów o siebie,
– stłoczenia zębów lub duże luki między nimi,
– planowane leczenie protetyczne.
Niestety nie każdy może się poddać leczeniu ortodontycznemu. Podstawowymi przeciwwskazaniami są:
– cukrzyca,
– choroby przyzębia i miazgi zęba,
– stany zapalne jamy ustnej,
– zaburzenia gospodarki hormonalnej,
– osłabienie układu odpornościowego.
W przypadku zębów mlecznych u dzieci zazwyczaj stosuje się aparatu ruchome zakładane na kilka godzin dziennie. U kobiet ciężarnych leczenie ortodontyczne nie jest zalecane, bo wiąże się z koniecznością częstego wykonywania zdjęć RTG.
Warto pamiętać o prawidłowej higienie jamy ustnej. Aparat ortodontyczny zakłada się jedynie na zdrowe zęby, dlatego wcześniej trzeba udać się na przegląd i uzupełnić ewentualne ubytki.